Veritabanı Tanımı
Veritabanı, genellikle bir bilgisayar sisteminde elektronik olarak depolanan, yapılandırılmış bilgi veya verilerin organize bir koleksiyonudur. Veritabanları genellikle bir veritabanı yönetim sistemi (DBMS) tarafından kontrol edilir.Yapılandırılmış Sorgu Dili (SQL) nedir?
SQL, verileri sorgulamak, işlemek ve tanımlamak ve erişim kontrolü sağlamak için neredeyse tüm ilişkisel veritabanlarında kullanılan programlama dilidir. SQL ilk olarak 1970'lerde IBM tarafından geliştirildi ve Oracle, IBM, Oracle ve Microsoft gibi şirketlerden SQL'e yapılan birçok uzantının temelini oluşturan SQL ANSI standardının uygulanmasına büyük katkıda bulundu. SQL günümüzde yaygın olarak kullanılmasına rağmen yeni programlama dilleri geliştirilmeye başlanmıştır.Bir veritabanı ve elektronik tablo arasındaki fark nedir?
Hem veritabanları hem elektronik tablolar (ör. Microsoft Excel) bilgi depolamak için uygun yöntemlerdir. Aralarındaki temel farklar şu şekilde sıralanabilir:
- Veri toplama ve değiştirme yöntemi
- Verilere erişebilen kişiler
- Depolanabilecek veri miktarı
Elektronik tablolar orijinal olarak tek kullanıcı için tasarlanmış olup özellikleri bu amacı yansıtmaktadır. Muazzam düzeyde karmaşık veri manipülasyonuna ihtiyaç duymayan tek veya az sayıda kullanıcı için harika bir seçenektir.
Diğer yandan veritabanları ise çok daha yüksek miktarda, kimi zaman devasa miktarlarda bilgi koleksiyonlarını barındırmak üzere tasarlanmıştır. Veritabanları, oldukça karmaşık bir mantık ve dil kullanımıyla aynı anda birden fazla kullanıcının hızlı ve güvenli bir şekilde verilere erişmesine ve veri sorgulamasına olanak sağlar.
Veritabanı türleri
Çok sayıda farklı veritabanı türü bulunur. Belirli bir kurum için en iyi veritabanı, söz konusu kurumun verileri nasıl kullanmayı amaçladığına bağlı olarak değişiklik gösterir.İlişkisel veritabanları
İlişkisel veritabanları 1980'li yılların sonlarında piyasada hakimiyet kazandı. İlişkisel veritabanındaki öğeler, sütunlar ve satırlardan oluşan bir tablo kümesi şeklinde organize edilir. İlişkisel veritabanı teknolojisi, yapılandırılmış bilgilere en verimli ve esnek şekilde erişme olanağını sağlar.Nesne odaklı veritabanları.
Nesne odaklı bir veritabanındaki bilgiler, tıpkı nesne odaklı programlamada olduğu gibi nesneler biçiminde temsil edilir.Dağıtılmış veritabanları
Dağıtılmış veritabanı, farklı yerlerde bulunan iki veya daha fazla dosyadan oluşur. Veritabanı, farklı ağlara yayılan ya da aynı fiziksel konumda yer alan birden fazla bilgisayarda depolanabilir.Veri ambarları
Merkezi bir veri havuzu olan veri ambarı, özel olarak hızlı sorgulama ve analiz amaçlarıyla tasarlanmış bir veritabanı türüdür.NoSQL veritabanları
Bir NoSQL veya ilişkisel olmayan veritabanı, yapılandırılmamış ve yarı yapılandırılmış verilerin depolanmasına ve değiştirilmesine olanak tanır (veritabanına girilen tüm verilerin nasıl düzenleneceğini tanımlayan ilişkisel veritabanının aksine). NoSQL veritabanları, web uygulama yazılımlarının daha yaygın ve daha karmaşık hâle gelmesi ile birlikte popülerlik kazandı.Grafik veritabanları
Grafik veritabanı, verileri birimler ve birimler arasındaki ilişkiler açısından depolar.OLTP veritabanları. OLTP veritabanı, birden fazla kullanıcı tarafından çok sayıda işlemin gerçekleştirilmesi için tasarlanmış hızlı ve analitik bir veritabanıdır.
Günümüzde onlarca veritabanı türü kullanılmaktadır. Daha az yaygın olan diğer veritabanları bilimsel, finansal ya da diğer işlevlere özel olarak tasarlanmıştır. Farklı veritabanı türlerine ek olarak, bulut ve otomasyon gibi radikal ilerlemeler ve teknoloji geliştirme yaklaşımlarındaki değişiklikler veritabanlarının rotasını yepyeni yerlere çeviriyor. En yeni veritabanlarından bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Açık kaynaklı veritabanları
Açık kaynaklı veritabanı sistemi, kaynak kodu açık olan bir sistemdir. Bu tür veritabanları SQL veya NoSQL veritabanları olabilir.Bulut veritabanları
Bir bulut veritabanı özel, genel veya hibrit bulut bilişim platformunda bulunan yapılandırılmış veya yapılandırılmamış bir veri koleksiyonudur. İki tür bulut veritabanı modeli bulunur: geleneksel ve servis olarak veritabanı (DBaaS). DBaaS sayesinde yönetim görevleri ve bakım işlemleri servis sağlayıcı tarafından gerçekleştirilir.Çoklu model veritabanı
Çoklu model veritabanları, farklı veritabanı türlerini tek bir entegre arka uçta buluşturur. Buna göre çeşitli veri türlerini içerebilirler.Belge/JSON veritabanı
Belge odaklı bilgilerin depolanması, alınması ve yönetilmesi için tasarlanan belge veritabanları, verileri satırlar ve sütunlar yerine JSON biçiminde depolamak için modern bir yöntem sunar.Kendi kendini yöneten veritabanları
En yeni ve en ezber bozan veritabanı türü, kendi kendini yöneten veritabanları (aynı zamanda otonom veritabanları olarak bilinir), geleneksel olarak veritabanı yöneticileri tarafından gerçekleştirilen ince ayar, güvenlik, yedekleme, güncelleme ve diğer rutin yönetim görevlerini otomatikleştirmek üzere makine öğreniminden yararlanan bulut tabanlı çözümlerdir.Veritabanı yazılımı nedir?
Veritabanı yazılımı dosya ve kayıt oluşturmayı, veri girişini, veri düzenlemeyi, güncellemeyi ve raporlamayı kolay hale getirerek veritabanı dosyalarını ve kayıtları oluşturmak, düzenlemek ve muhafaza etmek için kullanılır. Yazılım veri depolama, yedekleme ve raporlama, çok erişimli denetleme ve güvenlik de sağlar. Hırsızlık olayları artığından, güçlü veritabanı güvenliği günümüzde özellikle önem kazanmıştır. Veritabanı yazılımı bazen "veritabanı yönetim sistemi" (DBMS) olarak da adlandırılmaktadır.Veritabanı yönetim sistemi (DBMS) nedir?
Veritabanları tipik olarak veritabanı yönetim sistemi (DBMS) olarak bilinen kapsamlı bir veritabanı yazılım programını gerektirir. DBMS, veritabanı ve son kullanıcıları ya da programlar arasında bir arayüz işlevi görerek kullanıcıların bilgilerin nasıl organize ve optimize edildiğini yönetmesine, bilgileri almasına ve güncellemesine olanak sağlar. DBMS aynı zamanda veritabanlarına ilişkin gözetim ve kontrol faaliyetlerini kolaylaştırarak performans izleme, ince ayar ve yedekleme ve kurtarma gibi çeşitli yönetim operasyonlarının gerçekleştirilebilmesini sağlar.Popüler veritabanı yazılımlarına ya da DBMS'lere MySQL, Microsoft Access, Microsoft SQL Server, FileMaker Pro, Oracle Database ve dBASE örnek olarak gösterilebilir.
